مساحت این کشور برابر ۲۶۷٬۷۴۵ کیلومتر مربع است که از این بابت هفتاد و ششمین کشور جهان به شمار میآید. پایتخت این کشور، شهر لیبرویل، با ۴۲۰ هزار نفر جمعیت است. از مهمترین شهرهای گابن، پورژانتی ۸۸ هزار نفر، فرانسویل ۳۰ هزار نفر، اویم۲۳ هزار نفر و موآندا ۲۱ هزار نفر را میتوان نام برد.
واحد پول گابن فرانک سیاِفآ با واحد جز سانتیم نام دارد . هر یک فرانک سیاِفآ برابر با ۱۸ ریال است. از جمله صادرات گابن میتوان به نفت، منگنز، الوار و اورانیم اشاره کرد. گابن از اعضای اوپک و اتحادیهٔ آفریقاست. گابن از لحاظ در آمد سرانه نخستین کشور آفریقایی سیاه و دومین کشور آفریقایی پس از لیبی است.
ذخایر عظیم اورانیوم این کشور سوخت نیروگاههای هستهای کشورهای اروپایی و به ویژه فرانسه را تامین میکند و میزان آن به ۱۷۱۳ تن بالغ میشود.
تاریخ
گابن از سال ۱۸۸۶ از مستعمرات استوایی فرانسه در آفریقا بوده است و در تاریخ ۱۷ اوت ۱۹۶۰ استقلال خود را از فرانسه به دست آورد.
این کشور در سده پانزدهم از سوی پرتغالیها کشف شد و تا سده نوزدهم تحت سیطره این کشور بود. از سال ۱۸۹۰ به بعد گابن جزیی از کنگوی فرانسه و از سال ۱۹۱۰ به عنوان مستعمرهای جداگانه قلمداد شد. گابن در سال ۱۹۶۰ موفق شد از زیر نفوذ فرانسویان خارج شود و به استقلال برسد.
سیاست
نوع حکومت گابن جمهوری چند حزبی با دو مجلس قانون گذاری است.
رئیس جمهور این کشور از سال ۱۹۶۷ عمر بونگو است. و نخست وزیر این کشور هم از سال ۲۰۰۶ژان ایگه اندونگ است. آلبرت برنارد بونگو معروف به (حاج عمر بونگو) از سال ۱۹۶۷ تا ۲۰۰۹ رئیس جمهور گابن بوده است.
حزب دموکراتیک گابن تنها حزب سیاسی گابن طی سالهای ۱۹۶۹ تا ۱۹۹۰ بوده است، ولی از آن پس احزاب سیاسی به رسمیت شناخته شدند. از سال ۲۰۰۶ نیز ژان ایگه اندونگ نخست وزیر گابن شد.
این کشور از سال ۱۹۶۴ شاهد جنگ خارجی و داخلی و یا کودتا نبودهاست اما عدم گردش قدرت در آن مشاهده میشود. «عمر بونگو»، حدود ۴۱ سال یعنی تا زمان مرگش در سال ۲۰۰۹ قدرت را در این کشور در دست داشت و پس از او پسرش علی بونگو در انتخاباتی بحثبرانگیز به قدرت رسید. تحلیلگران سیاسی این دوره طولانی حکومت عمر بونگو را نشانگر حمایت فرانسه از او میدانند؛ وی تا زمان مرگش نماد نفوذ فرانسه در آفریقا بود. فرانسه حدود هزار نیروی نظامی خود را در گابن مستقر کردهاست که اغلب آنها در لیبرویل حضور دارند.
گابن علاوه بر سازمان ملل متحد، در بانک توسعه آفریقا، کمیسیون اقتصادی آفریقا، سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، گروه ۲۴، گروه ۷۷، آژانس بینالمللی انرژی اتمی، بانک بینالمللی ترمیم و توسعه، سازمان بینالمللی هواپیمایی کشوری، کنفدراسیون بینالمللی اتحادیههای کارگری آزاد، جامعه بینالمللی توسعه، بانک توسعه اسلامی، صندوق بینالمللی توسعه کشاورزی، صندوق بینالمللی پول، سازمان بینالمللی کار، سازمان بینالمللی مهاجرت، سازمان بینالمللی ماهواره دریایی، سازمان بینالمللی ارتباطات دور ماهوارهای، سازمان بینالمللی پلیس جنایی، اتحادیه ارتباطات دور، جنبش عدم تعهد، سازمان وحدت آفریقا، سازمان کنفرانس اسلامی، سازمان منع سلاحهای شیمیایی، کمیسیون توسعه و تجارت سازمان ملل متحد، سازمان توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ملل متحد، سازمان جهانی پست، سازمان جهانی بهداشت، سازمان جهانی مالکیت معنوی، سازمان جهانی هواشناسی، سازمان جهانی گردشگری و سازمان جهانی تجارت عضویت دارد.
گابن به پیمانهای بینالمللی تغییرات آب و هوایی، بیابانزدایی، قانون دریاها، دفن زبالهها، حراست از لایه اوزون، زبالههای دریایی، آلودگی کشتیها، پروتکل جنگلهای ۸۳ و ۹۴ پیوسته است.
جغرافیا
سرزمین گابن به مساحت ۲۶۷ هزار و ۶۶۷ کیلومتر مربع در بخش غربی قاره آفریقا واقع شدهاست. این کشور در محیط خشک دو هزار و ۵۵۱ کیلومتری خود از سمت شمال به طول ۳۵۰ کیلومتر با گینه و به طول ۲۹۸ کیلومتر با کامرون و از سمت شرق و جنوب به طول ۱۹۰۳ کیلومتر با جمهوری کنگو مرز مشترک دارد. همچنین، طول خطوط ساحلی گابن با اقیانوس اطلس به ۸۸۵ کیلومتر میرسد.
این سرزمین به دلیل همجواری با خط استوا در تمام طول سال آب و هوایی گرم و مرطوب و در سواحل آب هوایی اقیانوسی دارد. بارش مناسب باران در اغلب نقاط گابن موجب سرسبزی آن شدهاست ولی پربارشترین مناطق گابن در بخشهای جنوبی و غربی قرار دارند.
گابن سرزمین نسبتاً همواری است بهطوری که پستترین نقطه آن در ساحل اقیانوس اطلس و بلندترین نقطه آن در قله «ایبونجی» حدود ۱۵۷۵ متر ارتفاع دارد.
مردم
، ۲۸ % نژاد گابن را قبایل فانگ ، ۱۰ % را پونو، ۹ % را نزبی ، ۶ % را فرانسوی و بقیه را سایر قبایل بومی تشکیل میدهند. در مناطق مختلف گابن عشایر دوما، کاندا، سک، مبت، بونگوم و پیگماها زندگی میکنند. اکثریت مردم گابن که مسیحی و سیاهپوست هستند، در گفتار روزمره به زبانهای بومی خود صحبت میکنند ولی زبان رسمی در روابط سیاسی و بازرگانی گابن «فرانسوی» است.
حداقل ۷۸ درصد از مردان و ۶۵ درصد از زنان بالای ۱۵ سال در گابن از نعمت خواندن و نوشتن بهرهمندند.
همچنین دین ۹۰ % گابنیها مسیحی و ۳ % اسلام است. مذهب پیشین تمام مردم گابن مسیحیت بود ولی از سال ۱۹۶۷ که «آلبرت برنارد بونگو» دومین رییس جمهوری گابن دین خود را از مسیحیت به اسلام تغییر داد و نام «عمر» را برای خود اختیار کرد، پیروان دین اسلام در این جمهوری افزایش یافت.
هرچند در نقاط شهری شاخص امکانات بهداشتی و درمانی تا حدودی رو به توسعه است، ولی نقاط روستایی گابن هنوز از مشکل کمبود امکانات درمانی رنج میبرند. از این رو، از هر یکصد کودک تازه متولد شده در گابن حدود ۵.۵ نفر هرگز شانس رسیدن به سن چهار سال را ندارند.
اقتصاد
در مجموع، مهمترین تولیدات کشاورزی گابن عبارتند از: موز، کاساوا، نارگیل، برنج، شکر، ذرت و گندم. نفت خام، روغنهای صنعتی و گیاهی، منگنز، طلا، نقره، اورانیوم و پلاتین نیز جزو مهمترین تولیدات صنعتی این کشور هستند.
فرانسه، آلمان، آمریکا، انگلیس، هلند، بلژیک و لوکزامبورگ جزو مهمترین شرکای تجاری گابن بودهاند. در عین حال، جمهوری خلق چین تصمیم دارد به یکی از بزرگترین سرمایهگذاران نفتی در گابن تبدیل شود.
گابن از لحاظ در آمد سرانه نخستین کشور آفریقایی سیاه و دومین کشور آفریقایی پس از لیبی است. گابن حدود ۶۰۰ هزار نفر نیروی کار دارد که عمدتاً در بخش کشاورزی شاغلند. از سوی دیگر، سالانه ۴۵ میلیون متر مکعب گاز در این کشور استخراج و صادر میشود.
این کشور بزرگترین تولیدکننده منگنز در جهان است و از لحاظ ذخایر معدنی این فلز در جایگاه بالایی قرار دارد. ذخایر عظیم اورانیوم این کشور سوخت نیروگاههای اتمی کشورهای اروپایی و به ویژه فرانسه را تامین میکند. معادن اورانیوم گابن در سطح باز و در ناحیه «موآندا» واقع است. گابن همچنین، ذخایر غنی از طلا، نقره و سنگ آهن در اختیار دارد که این کشور را در رده یکی از معدنداران مهم جهان قرار میدهد.
نرخ تولید ناخالص داخلی گابن در سال ۲۰۰۳ حدود هفت میلیارد و ۵۱۸ میلیون دلار بود. میانگین نرخ رشد تولید ناخالص داخلی این کشور در فاصله سالهای ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۸ حدود ۹۴/۰ درصد کاهش یافتهاست. گابن حدود چهار میلیارد دلار بدهی خارجی دارد. از سوی دیگر، بالغ بر ۵۰ درصد از تولید ناخالص داخلی و ۷۵ درصد از صادرات این کشور را نفت خام شامل میشود. گابن از لحاظ فراوردههای نفتی در قاره آفریقا مقام پنجم را داراست.
تولید روزانه نفت خام گابن در تیرماه ۱۳۹۰ برابر با ۲۲۰ هزار تا ۲۴۰ هزار بشکه بود که نسبت به دوران اوج آن در سال ۱۹۹۷ میلادی با تولید روزانه ۳۷۰ هزار بشکه، کاهشی شدید دارد.
- آفریقا
- مرکز آفریقا
- ۲۴۹۰